Dit moet uiteraard worden vermeden

Vandaag opeens twee treffers. De eerste stond in 'De Reiziger' (2005-6), het blad van ROVER:


Dit moet uiteraard worden vermeden. Het citaat komt uit een 'manifest', een formeel stuk dus. Het bevestigt mijn vermoeden dat de voorkeur voor 'dit' in plaats van 'dat' te maken heeft met de behoefte om je formeel uit te drukken. Maar het kan ook te maken hebben met het gebruik van 'dat' in de zin ervoor. Twee keer 'dat' wordt misschien verwarrend.

Mijn vermoeden over de relatie tussen formaliteit en het gebruik van 'dit' wordt nog eens versterkt doordat er in de lead een mooi voorbeeld van 'dat' staat:

Dat is de kern... Deze lead valt buiten het manifest en is waarschijnlijk geschreven door een redacteur. En die kiest voor 'dat', omdat dat lekkerder wegleest, zoals je van een lead mag verwachten.

Dan de tweede treffer, uit MOJO's Music Magazine (08/05), geproduceerd door de redactie van Nieuwe Revu. In een serie over 'de allerbeste live-platen ooit gemaakt' wordt 'Live at Leeds' van The Who besproken:



...dat dit financieel niet haalbaar was... In een populair-journalistieke tekst verwacht je geen 'dit'. Maar hier is 'dit' waarschijnlijk gebruikt omdat de journalist het lelijk vond om twee keer 'dat' achter elkaar te gebruiken.